ทำไมจึงเรียก...
"วันเจ้าฟ้า"
๑๕ กุมภาพันธ์ วันเจ้าฟ้า….. ทำไมจึงเรียกเช่นนั้น ??
ตามบันทึกที่ส่งต่อกันมายังไม่ปรากฏว่าผู้ใดเป็นผู้คิดขึ้นเป็นท่านแรก แต่การที่เรียกวันที่ ๑๕ กุมภาพันธ์ ของทุกปีนั้นว่า “วันเจ้าฟ้า” มีนัยแห่งมูลเหตุดังนี้
พระอนุสาวรีย์สมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร
๑. เป็นวันคล้ายวันสิ้นพระชนม์ของ สมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร พระราชธิดาลำดับที่ ๔๓ ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่สมเด็จพระพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ซึ่งสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ ๑๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๘๑ มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ จึงหมายเอาความสำคัญดังกล่าวเป็นวันบำเพ็ญกุศลเพื่ออุทิศถวาย และจัดให้มีการวางพวงมาลา ในฐานะพระอง๕์ผู้ทรงพระคุณอันประเสริฐต่อมหาวิทยาลัย นับตั้งแต่ทรงประทานกำเนิด “โรงเรียนฝึกหัดครูเพชรบุรีวิทยาลงกรณ์”
๒. วันเจ้าฟ้ามีนัยมาตามข้อ ๑ แต่ในแรกเริ่มเดิมที่เมื่อเกิดการวางพวงมาลาขึ้นครั้งแรก เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๑๘ เรียกวันดังกล่าวว่า “วันเจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์” ตามพระนามของพระองค์ท่าน และวันดังกล่าวโรงเรียนราชินีบนก็จัดให้มีงานในรูปแบบที่คล้ายคลึงกัน และเรียกว่า “วันวไลยอลงกรณ์” (แต่บันทึกในปี พ.ศ. ๒๕๑๔ เรียกวันทูลกระหม่อม)
๓. เมื่อกาลเวลาผ่านมาหลายช่วงสมัย ในปัจจุบันจึงอนุมานเรียกตามความถนัดปากว่า “วันเจ้าฟ้า” ซึ่งก็ยังมีนัยเพื่อสื่อถึง “เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์” อนึ่งคำว่า “เจ้าฟ้า” นั้นเป็นฐานันดรศักดิ์ของพระราชโอรส หรือ พระราชธิดาเป็นสกุลยศของลูกหลวงที่พระมารดาเป็นเจ้า ต่อมาจึงขยายไปถึงหลานหลวงที่พระบิดาและพระมารดาทั้งสองฝ่ายเป็นเจ้าฟ้า หลานหลวงนั้นให้เป็นเจ้าฟ้าด้วย สมเด็จฯเจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ ทรงมีสถานะ เป็น “เจ้าฟ้าชั้นเอก” เนื่องจากมีพระราชบิดาเป็นพระมหากษัตริย์ และมีพระราชมารดาเป็นพระบรมราชเทวี ซึ่งเมื่อสรุปใจความสำคัญแล้วจึงหมายเอาคำว่า “เจ้าฟ้า” ซึ่งเป็นฐานันดรของพระองค์มาเป็นคำเรียกวันดังกล่าว ซึ่งภายหลังยังปรากฏเป็นกิจกรรมต่าง ๆ ในมหาวิทยาลัย อาทิ เจ้าฟ้าวิชาการ เจ้าฟ้าเกมส์ เป็นต้น
อย่างไรก็ตาม ในวันที่ ๑๕ กุมภาพันธ์ ของทุก ๆ ปี ไม่ว่าจะเป็นมหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์, โรงเรียนราชินีบน, โรงเรียนเบญจมเทพอุทิศ, โรงเรียนเจ้าฟ้าสร้าง เป็นต้น ต่างจัดกิจกรรมเพื่อน้อมรำลึกถึงพระกรุณาธิคุณในพระองค์ท่าน ผู้ทรงพระเมตตาต่อวงการศึกษาไทย
“ถ้าเกิดไฟไหม้ไม่ต้องเก็บเครื่องเพชร ให้เก็บหนังสือก่อน”
(พระดำรัสสมเด็จฯ เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์)
กำหนดการ "วันเจ้าฟ้า"
พิธีวางพวงมาลาพระอนุสาวรีย์
สมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์
กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร
วันเสาร์ที่ 15 กุมภาพันธ์ 2563
| 07.00 น. | ลงทะเบียน | |
| 07.00 น. | โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรมราชูปถัมภ์ บรรเลงดนตรีไทย | |
| 07.30 น. | – หน่วยงานภายใน อาทิ สำนัก สถาบัน ศูนย์ ข้าราชการ และบุคลากร พร้อมที่บริเวณพิธี – คณะผู้บริหาร คณาจารย์ บุคลากร และนักศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย วิทยาลัยนวัตกรรมการจัดการ คณะครุศาสตร์ คณะเทคโนโลยีการเกษตร คณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ คณะวิทยาการจัดการ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และคณะสาธารณสุขศาสตร์ วางพวงมาลาตามลำดับ |
|
| 09.00 น. | – ศาสตราจารย์ ดร.สัมพันธ์ ฤทธิเดช เลขาธิการคณะกรรมการการอุดมศึกษา ประธานมาถึงบริเวณพิธี – การร้องเพลงมหาวิทยาลัย โดยหลักสูตรดุริยางคศิลป์ คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ขับร้องประสานเสียงเพลงมาร์ชมหาวิทยาลัย และเพลงราชพฤกษ์แห่งราชภัฏ โดยนักศึกษาคณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ – ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.สุพจน์ ทรายแก้ว อธิการบดีมหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ์ฯ กล่าวรายงาน – ประธานอ่านคำสดุดี เทิดพระเกียรติสมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร – พิธีรำถวายมือ โดยหลักสูตรวิชาศิลปะการเเสดง คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ – ประธานนำวางพวงมาลา – หน่วยงานภายนอก แขกผู้มีเกียรติ และบริษัทห้างร้าน ร่วมวางพวงมาลา |
|
| 10.00 น. | – ทำบุญเพื่ออุทิศถวายเป็นพระราชกุศลแด่สมเด็จพระราชปิตุจฉา เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร และถวายภัตตาหารเพลแด่พระภิกษุสงฆ์ จำนวน 9 รูป ณ ห้องประชุมราชนครินทร์ ชั้น 5 อาคาร 100 ปี สมเด็จพระศรีนครินทร์ – เสร็จพิธีการ |
|
| 12.00 น. | แขกผู้มีเกียรติ คณาจารย์ ข้าราชการ ข้าราชการบำนาญ และบุคลากรร่วมรับประทานอาหาร ณ บริเวณ ชั้น 5 อาคาร 100 ปี สมเด็จพระศรีนครินทร์ |
ภาพบรรยากาศพิธีวางพวงมาลาพระอนุสาวรีย์สมเด็จพระราชปิตุจฉา
เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร
วันที่ 15 กุมภาพันธ์ 2562
กฤตนันท์ วรรณสิญจน์ (ในจิต)
ผู้เรียบเรียง
